بررسی ارتباط جدایی روان شناختی با سلامت روانی و تأثیر شناخت درمانی گروهی در بهبود عوارض روانی ناشی از آن
دکتر ریتا لیاقت
روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران مرکزی
Rita Lyaghat . PH.D of psychology
چکیده :
در پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه جدایی روانشناختی و سلامت روانی و تأثیر شناخت درمانی گروهی بر بهبود عوارض ناشی از جدایی روانشناختی، تعداد ۴۶۱ دانش‌آموز دختر مقطع متوسطه از سه منطقه آموزش و پرورش شهر تهران (مناطق ۳ ، ۴ و ۶ ) با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و پرسشنامه جدایی روان شناختی هافمن و پرسشنامه سلامت روانی و ویسکانسن روی آنها اجرا شد. براساس نقطه برش (انحراف استاندارد میانگین) حاصل از نمرات پرسشنامه سلامت روانی، ۶۰ نفر از این دانش آموزان که نمرات آنها پایین تر از نقطه برش بود، انتخاب و به دو گروه ۳۰ نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. شناخت درمانی گروهی طی جلسات دهگانه روی گروه آزمایش اعمال شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که :
بین مؤلفه‌های جدایی روانشناختی و سلامت روانی رابطه معنی دار وجود دارد، به طوری که با افزایش نمرات مؤلفه‌های استقلال عاطفی، استقلال بازخوردی و استقلال کنشی میزان سلامت روانی افزایش می‌یابد.
تأثیر جدایی روان شناختی از مادر بر سلامت روانی نسبت به جدایی روان شناختی از پدر بیشتر بود، جدایی روان شناختی از مادر پیش بینی کننده بهتری برای سلامت روانی بود.
گروههای دارای سطوح مختلف سلامت روانی (بالا، متوسط و پایین) از نظر مؤلفه‌های استقلال عاطفی، استقلال تعارضی، استقلال بازخوردی و استقلال کنشی با یکدیگر تفاوت معنی‌دار داشتند.
شناخت درمانی گروهی موجب افزایش برخی مؤلفه‌های سلامت روانی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد، به طوری که مؤلفه‌های غلبه محیطی، رشد شخصیت و رابطه صمیمانه در گروه آزمایش افزایش چشمگیر داشت.
* بدینوسیله از زحمات و راهنماییهای بی شائبه اساتید گرانقدر، شادروان آقای دکتر سعید شاملو « پیشوای روانشناسی بالینی درایران » ، دکتر حسن احدی و دکتر غلامرضا نفیسی که در انجام این پژوهش محقق را یاری نمودند، قدردانی می‌شود.