کاربرد درمان شناختی و تم های خلق ساز موسیقی در بهبود عوارض ناشی از جدایی روان شناختی دانش آموزان نابینا

دکتر ریتا لیاقت روانشناس و عضو Rita Lyaghat.
هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران مرکزی
رئیس مرکز خدمات مشاوره ای پارسیان PH.D of Psychology
چکیده
در پژوهش حاضر به منظور تاثیر درمان شناختی گروهی و تم های خلق ساز موسیقی بر بهبود عوارض ناشی از جدایی روان شناختی تعداد ۲۰۰ نفر دانش آموز مقطع متوسطه مراکز آموزش نابینایان استان اصفهان با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و پرسشنامه جدایی روان شناختی هافمن و پرسشنامه سلامت روانی
ویسکانسن روی آنها اجرا شد و براساس نقظه برش ( ۲/۱ انحراف استاندارد + میانگین ) حاصل از نمرات پرسشنامه سلامت روانی ۵۰ نفر از این دانش آموزان که نمرات آنها پایین تر از نقطه برش بود انتخاب و به دوگروه ۲۵ نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند که درمان شناختی که بر روی گروه آزمایش انجام می شد شامل استفاده از تصویرسازی ذهنی و داستان گویی بود که طی جلسات هفتگی ۲ ساعته انجام شده از آنجایی که موسیقی تصاویر ذهنی و تخیل و انرژی نابینایان را به سوی هدف دیگری معطوف می دارد ( مابرگ، ۱۹۷۳)، ۲۵ حلقه لوح فشرده آزمایش از تم های خلق ساز موسیقی به عنوان آلبوم موسیقی درمانی تهیه شده و در اختیار گروه آزمایش قرار گرفت که علاوه بر جلسات ۲ ساعته هفتگی خودشان نیز در منزل ۱ بار در روز گوش دهند و همزمان با آن حرکات موزون انجام دهند تمرینها و حرکات موزیکال دانش آموزان نابینا را به حرکت و جستجو در محیط و یافتن منابع صدا تشویق می کند.
تم درمانی « تجویز یک سامان شناخته شده از محرکهای یک اثر هنری براساس تاثیرات روان شناختی آن است تم های خلق ساز دارای ریتم و ملودی متنوع و غنی است که موثر بر انتقال دهنده های عصبی که منجر به القائات خلقی و تخلیه هیجانات نابینایان می شود.
نتایج حاصل از پژوهش نشانگر این است که :
با افزایش نمرات مولفه های استقلال عاطفی ، استقلال بازخوردی و استقلال کنشی تحت تاثیر تکنیکهای شناختی و تم درمانی میزان سلامت روان افزایش می یابد.
گروههای دارای سطوح مختلف سلامت روانی از نظر مولفه های استقلال عاطفی ، تعارضی ، بازخوردی و کنشی با یکدیگر تفاوت معناداری دارند.
تلفیق شناخت درمانی گروهی و تم های درمانی موسیقی منجر به افزایش برخی مولفه های سلامت روانی در گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل شد به طوریکه غلبه محیطی، رشد شخصیت و رابطه صمیمانه در گروه آزمایش افزایش چشمگیر داشت.